تاریخ پزشکی جلد دوم
 

فهرست
عنوان                                                                                                         
پیشگفتار
اظهارنظرهای ارباب اندیشه و مقامات علمی و فرهنگی
دکتر غلامعلی افروز، استاد دانشگاه تهران و رییس پیشین دانشگاه تهران
دکتر محسمن بهرامی، دانشیار و رییس پژوهشکدۀ فن‌آوریهای نو
دکتر علی‌اکبر بهرمان، استاد دانشکدۀ دندانپزشکی
دکتر ناصر پارسا، محقق ارشد و پژوهشگر سرطان‌شناسی
دکتر سید مهدی پورمقیم متخصص امراض داخلی (ساکن آلمان)
دکتر رضا رسا، پزشک متخصص (ساکن آمریکا)
دکتر محمدرضا سرمدی عضو هیئت علمی دانشگاه پیام‌نور (تهران)
دکتر حمید‌گورابی عضو هیئت دانشگاه علوم پزشکی ایران
محمدرضا نامنی، استاد دانشگاه و مدیر مؤسسۀ استثنایی عصای سفید
 
فصل اول: پزشکی ودرمان دوران مغول و تیموریان
خواجه رشیدالدین فضل‌الله
نجیب‌الدین سمرقندی
ابن‌نفیس قرشی
قطب‌الدین شیرازی
علامه شمس‌الدین محمدبن محمود آملی
حاجی زین‌الدین عطار، ابن کُتبی
افضل الله کرمانی
غیاث مُتطبّب
خواجه شهاب‌الدین عبدالکریم ناگوری
ابوزین کحال
منصوربن محمدبن یوسف بن الیاس
تألیفات معتبر دورۀ مغول و تیموریان
 
فصل دوم: پزشکی و درمان دورۀ صفویه
پزشکان نامدار
بهاءالدوله (نوربخش)
یوسف‌بن محمد هروی
سلطانعلی گنابادی
علاءالدین تبریزی
امیر غیاث‌الدین منصور دشتکی شیرازی
حکیم عمادالدین محمودبن مسعود شیرازی
حکیم ابونصر گیلانی
حکیم خیری طبیب تهرانی
حکیم رکنای کاشانی
نظام‌الدین احمد گیلانی
حکیم شفایی اصفهانی
حکیم عنایت‌الله یزدی
حکیم سیف‌الدین مظفر کاشی
حکیم یوسف
نورالدین شیرازی
میرمحمد اکبر
حکیم ابوالفتح گیلانی (مسیح‌الدین)
حکیم میر محمدهاشم گیلانی
حکیم علی گیلانی
حکیم مؤمن تنکابنی
مقام طبی و علمی تحفۀ حکیم مؤمن
چاپ کتاب تحفۀ حکیم مؤمن
پزشکی و درمان صفویه در یک نگاه
 
فصل سوم: پزشکی و درمان افشاریه و زندیه
پزشکان مشهور
میرزا محمدهاشم خان علوی (علوی خان)
میرزا محمد نصیرالدین اصفهانی
«میرحسین بن محمد هادی علوی عقیلی شیرازی» طبیب خراسانی الاصل
طبیب اصفهانی
حکیم لطفی شیرازی
 
فصل چهارم: خدمات پزشکان ایرانی در هند
اسامی پزشکان مهاجر
کتب خطی فارسی
چاپ کتب فارسی
کتب طبی خطی به زبان عربی
کتب طبی عربی چاپ شده
نام بعضی از اطباء معروف ایران در هند
 
فصل پنجم: پزشکی و درمان دورۀ قاجاریه
آغاز اعزام محصل به اروپا
 
فصل ششم: پزشکان خارجی دورۀ قاجار
دکتر کورمیک، دکتر لابات
دکتر کلوکه
دکتر تولوزان
دکتر فوریه
دکتر ژوستن شنیدر (Dr. Justin Schneider)
دکتر پولاک
گزیده‌ای از سفرنامۀ پولاک
دکتر استامپ –اشتمپ، دکتر شلیمر
دکتر راتوله، دکتر آلبو
دکتر فوکتی، مسیو رکبرن، المر
مسیو مولیون، دکتر کاکران
دکتر ژرژ، گاله، دانتون و اُلمر
دکتر گاشه و دکتر دوشن، دکتر فاگرین سوئدی، دکتر چارلز جیمز ویلس
چند پزشک خارجی دیگر
دکتر فریم، دکتر لبلان و دکتر لاتس
دکتر منار، هپنت
قرارداد استخدامی هبنت
دکتر کوپین، دکتر جان ویشارد
دکتر ادکوک، پروفسور شارل اُبرلین
پزشکان، مخصوص دربار قاجاریه
 
فصل هفتم: پزشکان دورۀ قاجار
القاب، حکیم خاک‌انداز
میرزابوالفصد، تخصص و تجربه
نورالحکماء
کرچک‌الحکماء (میرزا رحیم)، استخاره و تفأّل و تطیّر
پزشکان نامی دورۀ قاجار
حاجی‌زین‌العابدین، حاجی محمدکریم خان کرمانی، آقابابا رشتی (ملک الاطباء)، احیاءالملک   
اعتضادالاطباء، اعلم‌الدوله، دکتر بگمز
حاج ملاآخوند حکیم
حاجی میرزا ابوالفضل ساوجی، حاجی میرزاابوالقاسم سلطان الحکماء
حاجی میرزا عبدالباقی
حکیم صبوری رشتی
حکیم قُبُلی (ملا محمد قبلی)
حکیم محمدخان کرمانشاهی (کفری)
حکیم میرزا محمدبن عبدالصبور خویی، دکتر خلیل خان ثقفی (اعلم‌الدوله)
رکن‌الحکماء (فیلسوف‌الدوله)، سیدالحکماء مرعشی
سلطان‌الحکماء سیدشمس‌الدین، شمس‌الحکماء، شیمی، صدرالاطباء
فیلسوف‌الدوله، فیلسوف‌الدوله، کفری، محمدحسن، محمدشیخ
مدیرالاطباء، معتمدالاطباء، معین‌الاطباء لقمان الملک
ملامحمد قبلی، ملک‌الاطباء، ملک‌الاطباء، ملک ایرج میرزا
میرزا ابوالحسن طبیب، میرزا ابوالفصد، میرزا ابوالفضل حکیم‌باشی
میرزا عبدالوهاب خان غفاری فخرالاطباء، میزرا احمد
میرزا بابا شیرازی (ملک الاطباء)، میرزا تقی‌خان کاشانی حکیم‌باشی
میرزا حسینعلی (شیخ‌الاطباء)، میرزا رضا دکتر
میرزا زین‌العابدین‌خان مؤتمن الاطباء
میرزا زین‌العابدین (معین‌الاطباء لقمان الملک)، میرزا سید حسین‌خان (نظام‌الحک0
میرزا علی‌خان (شمس‌الحکماء)، میرزا علی دکتر (معتمد الاطباء)
میرزا عبدالحسین زنوزی، میرزا غلامعلی شاملو (صدرالاطباء)
میرزا کاظم محلاتی (شیمی)
میرزا کاظم رشتی (فیلسوف الدوله)، میرزا موسی‌خان (ناظم‌الاطباء)
میرسید علی شرف‌الدین حسینی مرعشی نجفی
ناظم‌الاطباء
نظام‌الحکماء، شیخ جلیل اصفهانی
میرزا اسماعیل مرزبان –مؤدب السلطنه
حسین‌خان (میرزا حسین خان آزاد)، میرزا احمد دکتر امیرخان امیراعلم
دکتر میرزا ابوالحسن خان بهرامی –سرتیپ، حکیم‌الملک –میرزا ابراهیم خان
چند عکس و سند پزشکی دورۀ قاجاریه
 
فصل هشتم: بیماریهای واگیر
قوانین بهداشتی
آبله
سابقه مایه‌کوبی با آبلۀ گاوی در ایران
تاریخچۀ واکسیناسیون با مایۀ آبلۀ گاوی در ایران
آغاز تلقیح با مایۀ آبلۀ گاوی
سابقه مبارزه قانونی با آبله در ایران
تولید مایۀ آبله گاوی در ایران
وبا
سابقه همه‌گیری وبا
پیشگیری و درمان وبا، وبای التور
طاعون
سابقه شیوع طاعون در ایران
وضع طاعون بعد از گذر زمان
سل
پیشینۀ بیماری سل، سل در ایران
مبارزه با سل
ب.ث.ژ(واکسن
شهرت بد سلک و قربانیان ناشی آن
مالاریا
وفور مالاریا در ایران
پیشگیری مالاریا
هاری، هاری در منابع پزشکی
هاری در پزشکی جدید
تاریخچه درمان هاری در ایران
حصبه
وسعت شیوع بیماری حصبه
جذام
وحشت مجذوم از شماتت و اذیت و آزار مردم
توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت و اقدامات مختلف
جذام را بهتر بشناسیم
آسایشگاههای مجذوبین ایران،آسایشگاه جذامیان باباغی تبریز
آسایشگاه مهرابخان مشهد
مرکز مبارزه با جذام مهاباد
دهکدۀ جذامی‌نشین سیاهقل،دهکدۀ کلبرضاخان
دهکده‌ بصری، اهداف عمدۀ مبارزه با جذام
آمار جذامیان
کچلی
مشمشه
پیو (پیوک)
سالک
تیفوس
اظهار اجباری بیماریهای واگیر
آمارها و میزانها
وفور شش بیماری واگیر
دفترچۀ راهنمای بیماریهای واگیر
1- دیفتری
2- کزاز
3- سیاه‌سرفه
4- فلج اطفال
5- سرخک
6- سل
7- اوریون
8- سرماخوردگی
9- آنژین
10- آبله‌مرغان
11- مننژیت
12- یرقان ویروسی
13- وبا
14- حصبه
15- تب مالت
16- تراخم
17- مالاریا
18- سیاه زخم
19- هاری
20- سوزاک
 
فصل نهم: طبقه‌بدی بین‌المللی بیماریها و علل پزشکی مرگ
متن انگلیسی طبقه‌بندی بین‌المللی و ترجمۀ فارسی آنها
طبقه‌بندی بین‌المللی سن
فصل دهم: آب و فاضلاب
وضع آب و فاضلاب ایران در گذشته
آب انبار
سقا (آب‌فروش دوره‌گرد)
آب رسانی با اسب و شتر
سقاخانه
سوءاستفاده از سقاخانه‌ها
توزیع آب با بشکه
شبکۀ آب و فاضلاب
تعاریف ومفاهیم مربوط به آب و فاضلاب
فاضلاب تهران
 
فضل یازدهم: جمعیت و وقایع حیاتی
سابقۀآمارگیری جمعیتی
سرشماری عمومی جمعیت
تعاریف و مفاهیم
جمعیت ایران تا سرشماری سال 1335
جمعیت ایران در سرشماریها
میانگین سنی جمعیت ایران (Average Age of Population)
میانۀ سنی جمعیت ایران
خصوصیات عمدۀ سنی جمعیت سال 1375
وقایع حیاتی (Vital Statistics)
قانون سجل احوال
قانون ازدواج
نقش وقایع حیاتی در برنامه‌ریزیها و ارزشیابیها
میزان متولدین ثبت شده در 30 سال گذشته
وضع تولد در شهرها و روستاها (1375)
وضع زناشویی بر طبق سرشماری 1354
وقایع فوت ثبت شده
فهرست اعلام