تاریخ پزشکی جلد نهم

فهرست
عنوان                                                                                   
پیشگفتار
فصل نهم: آموزش علوم دینی و پزشکی و علوم دیگر در مساجد،
جامع‌ها، و مدارس
تأسیس مدارس به دست امیران و فرمانروایان
آموزش در مسجد(جامع)
1. دانشگاههای عمومی
2. آکادمی‌ها
3. مدارس
4. دانشکده‌های پزشکی
جامع ازهر
رشته پزشکی جامع ازهر
جامع‌الازهر در سالهای اخیر
دانشکده‌های دانشگاه الازهر در دهۀ اول 2002
دانشکده‌های دختران
جامع زیتونه (در تونس)
جامع قیروان
جامع قرویین (در فاس)
جامع ابن طولون
مدارس مصر
مدرسۀ وزیر رضوان ولخشی
مدرسۀ وزیر ابن سلاّر
مدرسۀ ناصریه
مدرسۀ قمحیّه
مدرسۀ سیوفیّه
مدرسۀ صلاحیّه
مدرسۀ فاضلیّه
مدرسۀ ابن الأرسوقی
مدرسۀ منازل العز
مدرسۀ قطبیّه
مدرسۀ عادل
مدرسۀ قطبیّه جدید
دارالحدیث کاملیه یا مدرسه کاملیه
مدرسۀ صالحیّه
مدرسۀ ظاهریّه
مدرسۀ ظاهریّۀ جدید
مدرسۀ منصوریه
مدرسۀ ناصریه
مدرسۀ طیبرسیّه
مدرسۀ اقبغاویه
مدرسۀ جمالیه
مدرسۀ جاولیه (در قاهره)
مدرسۀ صرغتمشیه
مدرسۀ سلطان حسن
مدرسۀ ظاهر برقوق
مدرسۀ غوری قاهره
دیدگاههای مورخین
مدارس علمی مشهور اسلامی در آفریقا
اول. مدارس حفصیّه (در تونس)
مدرسۀ شماعیّه (در تونس)
مدرسۀ هواء (در تونس)
مدرسۀ معرضیّه (در تونس)
مدرسۀ ابو عمرو عثمان بن ابی عبدالله حفضی (در تونس)
دوم. مدارس مرینی‌ها در مغرب اقصی (مراکش)
مدرسۀ فاس جدید (در مراکش)
مدرسۀ صهریج (در فاس)                                                                              78
مدرسۀ عظمی یا عطاربن (در فاس)
مدرسۀ عظمی (در مراکش)
مدرسۀ عظمی (در شهر سلا)
مدرسۀ مصاحیه (در فاس)
مدرسۀ عنانیه (در فاس)
مدرسۀ عنانیه (در مکناس)
مدارس دیگر
سوم. مدارس لیبی
 
فصل دهم: بیمارستانها و دانشکده‌های پزشکی
مدارس طب نظری
گواهینامۀ پزشکی
اجازه نامۀ اول
اجازه نامۀ دوم
شیخ شهاب‌الدین صائغ که بود؟
شیمی، پزشکی، علوم طبیعی
زبان خارجی در آموزش علوم
درسهای پزشکی
محمدعلی بنیانگذار پزشکی و علوم جدید که بود
ایجاد دانشکدۀ پزشکی و بیمارستان
تبدیل بیمارستان نظامی به بیمارستان غیرنظامی
مدرسۀ طب حکیمه‌ها
تاریخچه
تأسیس دانشگاهها
آغاز آموزش پزشکی در لیبی
دانشکدۀ پزشکی الفاتح
دانشگاههای دیگر لیبی
گزینش دانشجو در لیبی
تسهیلات اعطایی به دانشجویان
پیشرفتهای آموزش پزشکی
بهداشت عمومی و درمان
جغرافیای انسانی
خلاصۀ وضعیت جغرافیای و انسانی
مهاجرت به لیبی
تأمین اجتماعی
گسترش تحصیلات پزشکی و تحقیقات
مؤسسات تحقیقاتی
درمان کرم گینه‌ای یا پیو در غنا
ریشه‌کنی کرم گینه‌ای (بیماری پیوک)
 
فصل یازدهم: بیماریهای عفونی و انگلی و واگیر
بیماری خواب
وضع عمومی مگس
سیر زندگی مگس
انتقال بیماری به وسیلۀ مگس
راههای انتقال بیماری
انواع مگس
مگس تسه‌تسه (testse fly)
علایم بیماری و آثار آن
وفور بیماری تسه‌تسه و مالاریا در حوزۀ دریاچۀ چاد
آثار زیانبار مگس تسه‌تسه
تحقیقات دربارۀ بیماری خواب
مبارزه با مگسهای تسه‌تسه
مالاریا
کاشف انگل مالاریا
انواع انگل مالاریا
مالاریا در آفریقا
وفور موارد مالاریا و مبارزه با آن
مبارزۀ جهانی علیه بیماری مالاریا
یافته جدید دربارۀ مالاریا
نابینایی رودخانه‌ای
مباررزه با بیماری نابینایی رودخانه‌ای
شهر مرکا، جایگاه
بروز آخرین مورد آبله در آفریقا
مبارزه همه جانبۀ جهانی علیه بیماری آبله
آخرین مورد آبله
عواملی که سبب ریشه‌کنی آبله شد
حذف مایه‌کوبی آبله و ذخیرۀ ویروس آبله
تب زرد (yellow fever)
بیلارزیا
کواشیورکور و پلاگرا
بیماریهای سوء‌تغذیه رایج در آفریقا
 
فصل دوازدهم: نقس سازمان بهداشت جهانی در گسترش بهداشت و ر
آفریقا
مناطق ششگانۀ سازمان بهداشت جهانی (WHO)
مفهوم مراقبت بهداشتی (Health Care=HC)
نظام بهداشتی
سطحهای مراقبتهای بهداشتی
روشهای مختلف ارایۀ مراقبتهای بهداشتی
اجزای اصلی مراقبتهای بهداشتی اولیه
شبکۀ بهداشت و درمان شهرستان
بهداشت مادر و کودک
اهداف
معاینات پیش از زایمان
مراقبتهای هنگام زایمان
مراقبتهای پس از زایمان
الف. مراقبت از ماد6
ب. مراقبت از نوزاد
آفریقا، سرزمینی با بهداشت و درمان نامتوازن
امید به زندگی در بدو تولد
میزان مرگ و میر کودکان زیر یک سال (نوزادان)
میزان شهرنشینی
بهداشت و درمان جمهوری آفریقای مرکزی
تسهیلات و امکانات بهداشتی و درمانی
وضع بهداشت و درمان اتیوپی
وضعیت کنونی (1990 تا 1998 م.)
نشانگرهای بهداشتی و درمانی اتیوپی (1989 تا 1990 م.)
وفور موارد ایدز در اتیوپی
وضع بهداشت و درمان الجزایر
اوگاندا و نشانگرهای بهداشتی و آموزشی
بهداشت و درمان زئیر (کنگو)
وضع بهداشت و درمان گینه
توزیع خدمات پزشکی برحسب مناطق چهارگانۀ گینه
میزان توزیع خدمات پزشکی نسبت به جمعیت
توزیع خدمات پزشکی بخش خصوصی
سیاستهای عمده دولت در بهداشت و درمان
سهم بهداشت و درمان از بودجه
الف. بخش دولتی
ب: بخش خصوصی
بیماری ایدز (AIDS)
وضع بهداشت و درمان نیجر
 
فصل سیزدهم: چند دانشمد و شخصیت پزشکی
ابن‌ابی البیان
ابن‌الرشد
ابن‌الطفیل
ابن‌النفیس قرشی
کشف گردش خون کوچک
ابن‌باجه
ابن‌میمون
ابن هیثم
ابن‌هیثم در مصر
شاگردان ابن‌هیثم
جایگاه ابن‌هیثم در تاریخ علوم پزشکی
تاریخ مرگ
آثار ابن‌هیثم
اسحاق اسراییلی
سیوطی
سخنی دربارۀ علم الباه
چند اثر سبوطی
قسطنطین آفریقایی
یحیی نحوی
تألیفات یحیی نحوی
تدریس و ترجمۀ یحیی نحوی
ترتیب تحصیل پزشکی در اسکندریه
مرتبۀ اول
مرتبۀ دوم
مرتبۀ سوم
مرتبۀ چهارم
مرتبۀ پنجم
مرتبۀ ششم
مرتبۀ هفتم
چند پزشکی بزرگ دیگر
ابوالفد
کوهین عطار
پیوند قلب در آفریقای جنوبی توسط
دکتر کریستین بارنارد
سابقۀ تعویض و پیوند قلب
 
فصل چهاردهم: ایدز در آفریقا
تاریخچه پیدایش ویروس ایدز
ایدز چیست؟
مصاحبه با کاشف ویروس ایدز
واکسن ضد این بیماری به وجود می‌آورند؟
ایدز در قارۀ آفریقا
الگوی یک
الگوی دو
الگوی سه
ادامۀ بحث ایدز در آفریقا
مواردی که عفونت اچ –آی –وی (HIV)را مطرح می‌سازد
الف –تاریخچه
ب –علائم و نشانه‌ها
ج –یافته‌های آزمایشگاهی
تشخیص و درمان بیماریهای پوستی شایع ایدز (AIDS)
ادامۀ جدول. تشخیص و درمان بیماریهای پوستی شایع ایدز (AIDS)
عوامل بیماری‌زای اصلی مسئول تظاهرات عصبی در ایدز
عفونتهای ثانوی اختصاصی ایدز
نونهالانِ آماج ایدز در آفریقا
حدود 10 درصد آلودگی به ایدز
وضعیت وحشتناک بیماران مبتلا به ایدز در آفریقا
پژوهشی درباره ایدز در آفریقا
انتقال ایدز در آفریقا
ویروس ایدز در میمون
خلاصه‌ای از گزارشات رسمی هفتگی سازمان بهداشت جهانی (WHO)
10 ژانویۀ 1986
اجرای آداب و قواعد بهداشتی عمومی دربارۀ دهندگان خون:
17 ژانویۀ 1986
24 ژانویۀ 1986
31 ژانویۀ 1986
14 فوریۀ 1986
21 فوریۀ 1986
28 فوریۀ 1986
21 مارس 1986
2 مه 1986
9 مه 1986
18 ژوئیه 1986
21 نوامبر 1986
ایدز در جهان
وضع کنونی ایدز در جهان
موارد گزارش شدۀ بیماری ایدز تا 30 ژوئن 1997
نام قاره تعداد موارد گزارش شده
شرح واژه‌ها و اصطلاحات
 
فصل پازنزدهم: شوایتزر و لیوینگستون در آفریقا
صحرای آفریقا
دکتر آلرت شوایتزر
آلبرت شوایتزر چه کسی بود
آلبرت در پاریس
تحصیل پزشکی
ازدواج و عزیمت به آفریقا
آلبر و هلن در آفریقا
وضع شوایتزر در جنگ اول جهانی
بازگشت به آفریقا
جایزه نوبل
سفر خارجی شوایتزر
آثار شوایتزر
آخرین جشن تولد و روز درگذشت
حفظ بیمارستان به عنوان اثر فرهنگی و تاریخی
دکتر لیوینگستون
دکتر دیوید لیوینگستون که بود؟
کشف رود زامبزی
تألیف سفرنامه و عزیمت مجدد به آفریقا
ناپدید شدن لیوینگستون
درگذشت دو تن از همراهان استانلی به علت ابتلای به تب و حصبه
چشمه‌های شفابخش
 
فصل شانزدهم: تکملۀ آمار و اطلاعات مربوط به جمعیت و مواد غذایی آفریقا
جدولها
نقشه های جمعیتی
عکسهای رنگی
فهرست شرح عکسها، تصویرها، نمودارها و نقشه‌ها
فهرست منابع و مآخذ اطلاعات، مطالب، عکسها و تصاویر
بخش انگلیسی
بخشی از کارنامۀ مؤسسۀ فرهنگی –انتشاراتی سرمدی