تلاش ۱۰ساله برای چاپ قرآن به خط نستعلیق

آقای سرمدی ایده چاپ قرآن با خط نستعلیق و به نوعی ایرانی چگونه در ذهن خطور کرد؟

بنده سال‌ها در امر پژوهش تألیفاتی گسترده داشتم و دارم و به نوعی می‌خواندم که قرآن مجید در طول تاریخ در نگارش آن از خطوط بسیار زیبا بهره جستند و پوست‌ها و چرم‌ها و کاغذهای گوناگون در تحریرش به کار بردند.

قرآن را به صورت لوله (طومار) و دفتر و جزوه و ورقه و غیره با مرکب‌های رنگارنگ مکتوب کرده و میان خط‌ها را تذهیب کردند؛ انگیزه انتشار کلام وحی را با کتابت و تذهیب ویژه‌ای، بیشتر می‌کرد. در دوران فرهنگی‌ام سال‌ها با انجمن خوشنویسان در ارتباط بوده و آثار ارزشمند اساتید این حوزه را ستایش‌گر بودم؛ از این رو در چندین مناسبت و نشست، انجام این مهم را مطرح می‌کردم.

با توجه به ایرانی اسلامی بودنم و با بهره از این بیت شاعر کشمیری:

عشق را شرط نیست رعنایی

همچو مصحف به خط نستعلیق

نشست‌هایی با تعدادی از اساتید صورت گرفت تا در تاریخ 29 آذر سال 89 پس از گفت‌وگوی مفصل با استاد «محمد حبیبی» سفارش قرآنی با خط نستعلیق ایرانی و با ترجمه استاد «ابوالفضل بهرام‌پور» صورت گرفت.

از انگیزه و شکل گیری این مجموعه با ارزش بگوید آیا این نخستین قرآن کریم با خط نستعلیق در کشور و یا به نوعی در جهان است؟

خیر، تاریخ نستعلیق‌نویسی قرآن کریم، بسیار کم برگ است؛ «آنه ماری شیمل» از قرآنی نستعلیق، به خط «شاه محمود نیشابوری» که در نیمه اول قرن شانزدهم میلادی یاد می‌کند. در دوره قاجاریه نیز قرآن‌های نستعلیق به خط محمد حسین دماوندی ( 1093 هـ ق) و میرزا اسدالله شیرازی (1286 هـ ق) را نیز می‌توان نام برد.

همچنین در پژوهشی که «کاوه تیموری» در نشریه کتاب ماه هنر ماهنامه تخصصی اطلاع رسانی و نقد و بررسی کتاب، شماره 175 تحت عنوان «قرآن سرمدی و توفیق ابدی» نگاهی به تازه‌ترین قرآن چاپ شده به خط نستعلیق، چنین می‌نویسد:

برخی از کاتبان قرآن به خط نستعلیق، به شرح ذیل می‌باشند: زنده یاد سیدحسین میرخانی، استاد کیخسرو خروش، استاد زنده یاد سیف‌الله یزدانی، زنده یاد سیدحسن سخاوت، فریبا مقصودی، استاد مجید فدایی منش (1380)، استاد محمد صادق احدپور (1381)، استاد داوود لواسانی، رضا آسمانی (1388)، استاد منوچهر نوح سرشت، استاد میثم خادمان، حسین نوروزی، ناهید دشت‌دار، و استاد محمد حبیبی (1392)، به شمار می‌روند.

چاپ و انتشار این کتاب چند سال به طول انجامید و در میان راه با چه مشکلاتی همراه بود؟

حدود 10 سال و با توجه به اینکه امر و توفیق الهی بود، لذا از نظری برای بنده پژوهشی مقدس به شمار می‌رفت؛ طبیعتاً با مشکلات فراوان روبه‌رو شدم و با دیدگاه‌هایی که داشتم، می‌بایست ده‌ها مورد با سلیقه‌ای سخت و مذهبی را رعایت کرده و همه را هماهنگ به نشر برسانم.

* تبلیغ این کتاب ارزشمند در جهان به وسیله راه‌اندازی سایت سرمدی در فضای مجازی

برای عرضه این کتاب آسمانی به بازار جهانی چه تدابیری اندیشیده‌اید؟

با توجه به سایت مفصل و پربیننده‌ای که انتشارات سرمدی دارد و همچنین ارباب رسانه و همچنین در مراسم رونمایی که در محل اسناد کتابخانه جمهوری اسلامی ایران برگزار شد و نیز انعکاس آن در خبرگزاری محترم فارس، کوشیده‌ایم اطلاع رسانی به اندازه وسع‌مان صورت گیرد.

با توجه به گرانی کاغذ، کاغذ مورد نیاز این اثر ارزشمند چگونه تهیه شده است؟

متأسفانه یکی از مشکلات جدی نشر و مطبوعات، گرانی کاغذ است، به ویژه کاغذ گلاسه، که می‌توان یکی از دلایل گرانی کتب و این قرآن برشمرد اما ما نیز همانند سایر ناشران کاغذ مورد نیاز را از بازار آزاد تهیه می‌کنیم.

* مشوق اصلی چاپ قرآن کریم به خط نستعلیق همسرم و فرزندانم بودند

آیا برای چاپ این کتاب از ارگان‌ و یا نهاد دولتی کمکی حاصل شده است؟

خیر، تاکنون برای چاپ و انتشار این کتاب و یا با وجود مشکلاتی بر سر راه، هیچ کمکی از نهاد و ارگان خاصی دریافت نشد و بنده هم در گذشته تمایلی هم برای این کار نداشتم.

چه کسانی برای چاپ و انتشار این اثر شما را همراهی کردند؟

ضمن تشکر از کلیه عزیزانی که در سرانجام این اثر گرانقدر ما را یاری کردند، از محمّد رضا اشرف الکتابی، مدیر محترم مؤسسه بصیر و دانش پرور باید نام برد و سپس افراد خانواده‌ام.

در طول انجام کارهای خوشنویسی این قرآن کریم همسرم «فاطمه سرمدی» و فرزندانم به غلط‌یابی و تصحیح صفحات و بررسی آنها با دیگر قرآن‌ها کمک شایانی به بنده و پیشرفت نگارش این قرآن کردند.

با توجه به اینکه شما در مصاحبه‌های مختلف گفته بودید که بخشی سرمایه زندگی خود را وقف این کار کرده‌اید آیا خانواده با این کار شما مخالف نبودند؟

خیر؛ با توجه به اینکه همسرم یکی از شاگردان مادرم در کلاس‌های درس قرآن به شمار می‌روند، برای رسیدن این قرآن به مرحله نهایی مشوق و همراه بنده بودند به گونه‌ای دیگر لازم می‌دانم از همسرم «فاطمه سرمدی» که خود از قرائت‌کنندگان کلام الله مجید است، در تطبیق اغلاط به صحیح، و پسرانم رضا و محمد سرمدی در همه مراحل، به ویژه امور اداری و طراحی و دخترم «مریم سرمدی»، که همگی در طول ده سال صبر و حوصله و پشت کار و دلگرمی، در سرانجام این هدیه الهی یاورم بودند، سپاسگزاری و از صاحب قرآن، عاقبت به خیری دنیا و آخرت، مسئلت کنم چراکه آنها طی این 10 سال دلسوزانه بنده را یاری کردند و از اینکه سرمایه زندگی‌ام را برای این کار گذاشتم حتی گله‌ اندکی هم نداشتند.

* چاپ‌های بعدی این قرآن ارزان‌تر از قیمت فعلی به دست مخاطبان خواهد رسید

هدیه کتاب ارزشمند 350 هزار تومان است؛ آیا برنامه‌ای برای خرید بهتر و آسان‌تر این اثر توسط مردم ندارید؟

لازم می دانم توضیح دهم که در مناسبت‌های مختلف و شرایط ویژه، تخفیف‌هایی قابل توجه ارائه خواهد شد، همان طوری که شما و مسئولان امور نشر نیز می‌دانند، تهیه مصالح این کتاب، با ویژگی‌هایش نظیر قلم هوشمند بصیر، جعبه، کیف، دفتر استفاده از ادعیه پرهزینه و گران تهیه می‌شود، اما با مصالحی به مانند کاغذ و چاپ سیاه و سفید و جعبه سازی ساده، انشاءالله در چاپ بعدی، هدیه قرآن کریم، ارزان‌تر به دست مشتاقان کلام وحی خواهد رسید.

* ادامه فعالیت‌های گسترده و عظیم در حوزه نشر مستلزم حمایت مسئولان است  

تقاضای شما از نهادها و یا ارگان‌های دولتی چیست؟

ضمن اینکه امیدواریم صاحب قرآن در این زمینه ما را یاری فرمایند، طبیعتاً چنین بسته کاملی که تهیه می‌شود، می‌تواند هدیه ارزشمندی برای ارائه به مجموعه کارکنان نهادها، مؤسسات دولتی و مؤسسات خصوصی باشد، که طبیعتأ ضمن بازگشت سرمایه، مشوقی برای نشر هر چه بیشتر و مطلوب‌تر این اثر خواهد بود.

حرف پایانی؛

با تشکر از خبرگزاری محترم فارس و حضرت عالی که بدین شکل در ترویج و تشویق کسانی که در چنین پروژه‌های گسترده‌ای همت می‌گمارند، از خداوند متعال، اجر فراوان و توفیقات روز افزون، مسئلت می‌کنم.